Theo Kết luận thanh tra số 185/KL-TTr ngày 9/12/2024 của Thanh tra Sở Tài chính Hà Nội, công tác quyết toán vốn đầu tư công tại UBND huyện Gia Lâm còn tồn tại nhiều bất cập, mặc dù lãnh đạo huyện đã quan tâm chỉ đạo và ban hành nhiều văn bản điều hành để đẩy nhanh tiến độ quyết toán dự án hoàn thành.

Số liệu bất cập từ 113 dự án

Trong năm 2023, trên địa bàn huyện Gia Lâm có 149 dự án cấp huyện được phê duyệt với tổng mức đầu tư lên đến hơn 1.439 tỷ đồng; trong đó, có 113 dự án đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng đã phê duyệt quyết toán. Tuy nhiên, báo cáo thanh tra cho thấy nhiều dự án bị chậm trễ trong việc nộp hồ sơ quyết toán.

Cụ thể, trong số 113 dự án đã phê duyệt quyết toán năm 2023, chỉ có 42 dự án nộp hồ sơ đúng hạn, trong khi có tới 71 dự án chậm nộp hồ sơ quyết toán. Đặc biệt có 4 dự án bị chậm thẩm tra quyết toán và 4 dự án chậm phê duyệt quyết toán.

Đáng chú ý, đoàn thanh tra còn phát hiện có 7 dự án đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, đã nộp hồ sơ quyết toán nhưng vẫn đang chờ cơ quan tài chính thẩm tra. Trong đó, 4 dự án nộp hồ sơ đúng hạn, 3 dự án chậm nộp hồ sơ.

Tình trạng càng đáng báo động hơn khi có tới 79 dự án đã hoàn thành nhưng chưa nộp hồ sơ quyết toán, bao gồm 9 dự án cấp thành phố và 70 dự án cấp huyện. Đến thời điểm thanh tra (tháng 10/2024), dù Phòng Tài chính - Kế hoạch đã thẩm tra và UBND huyện đã có quyết định phê duyệt quyết toán của 34/70 dự án cấp huyện, vẫn còn 36 dự án chưa nộp hồ sơ quyết toán.

Công tác quản lý vốn đầu tư công tại huyện Gia Lâm còn nhiều bất cập. Ảnh minh hoạ: ITN

Đoàn thanh tra đã phân tích chi tiết nguyên nhân chậm nộp hồ sơ quyết toán đối với 9 dự án sử dụng ngân sách do cấp thành phố quản lý.

Dự án "Xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đất để đấu giá quyền sử dụng đất tại thị trấn Trâu Quỳ và xã Đặng Xá" với tổng mức đầu tư 292 tỷ đồng đã hoàn thành việc đầu tư từ tháng 4/2019, nhưng chưa phê duyệt được quyết toán. Nguyên nhân được xác định là dự án chưa phê duyệt được quyết toán chi phí giải phóng mặt bằng cho các tổ chức và hộ dân do cán bộ quản lý pháp lý chung của dự án chuyển công tác, không bàn giao hồ sơ dẫn tới thất lạc. Hạng mục ngầm nổi hiện nay chưa hoàn thiện thủ tục quyết toán, cán bộ quản lý dự án thực hiện gói thầu còn chưa quyết liệt trong công tác quyết toán.

Tương tự, dự án "Cải tạo, nâng cấp tuyến đường Đốc Hội - Đại học Nông nghiệp 1" với tổng mức đầu tư gần 373 tỷ đồng đã có biên bản nghiệm thu hoàn thành công trình đưa vào sử dụng từ ngày 13/9/2017, nhưng vẫn chưa quyết toán xong. Nguyên nhân cũng tương tự như dự án trên, với việc cán bộ quản lý pháp lý chung của dự án nghỉ hưu, chuyển công tác dẫn tới hồ sơ thất lạc và hạng mục ngầm nổi chưa hoàn thiện.

Đặc biệt nghiêm trọng là dự án "Xây dựng tuyến đường Đông Dư - Dương Xá" với tổng mức đầu tư lên tới hơn 884 tỷ đồng. Dự án hoàn thành việc thi công xây dựng vào tháng 1/2020, nhưng công tác nghiệm thu hoàn thành công trình đưa vào sử dụng gặp khó khăn do thay đổi quy định về quản lý chất lượng. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật như via hè, cây xanh, chiếu sáng đã bàn giao cho Công ty TNHH Đầu tư và phát triển đô thị Gia Lâm từ năm 2018 để thực hiện đấu nối với hạ tầng khu đô thị Vin Ocean park, nhưng đến nay chỉ hoàn trả bàn giao được hạng mục via hè, cây xanh, chiếu sáng, còn hạng mục cấp nước chưa thực hiện nghiệm thu, xúc xả, thủ gáp để bàn giao lại.

Ngoài ra, Đoàn thanh tra còn phát hiện việc chậm nộp hồ sơ quyết toán tại các dự án khác như dự án "Xây dựng tuyến đường theo quy hoạch đường Yên Viên - Đình Xuyên - Phù Đổng", dự án "Xây dựng tuyến đường quy hoạch từ đường 179 đến đường gom cao tốc Hà Nội - Hải Phòng", và dự án "Xây dựng tuyến đường từ khu đô thị Trâu Quỳ qua đường Đồng Dư - Dương Xá đến ga Phú Thị".

Kết luận thanh tra cũng chỉ ra rằng có 5 dự án đã được UBND huyện Gia Lâm phê duyệt quyết toán năm 2023 nhưng đến thời điểm thanh tra (tháng 10/2024) vẫn chưa hoàn thành thu hồi nợ với số tiền lên đến 360 triệu đồng.

Mặt khác, 44 dự án đã được phê duyệt quyết toán, hoàn thành xong việc thanh toán công nợ nhưng chưa thực hiện thủ tục đóng mã dự án.

Nguyên nhân do thất lạc hồ sơ khi cán bộ nghỉ việc?

Đoàn thanh tra đã xác định một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chậm nộp hồ sơ quyết toán của các dự án sử dụng ngân sách do cấp huyện quản lý là do cán bộ phụ trách dự án chưa tập trung thực hiện công tác quyết toán, để tình trạng dự án kéo dài, không làm thủ tục quyết toán. Trong quá trình triển khai dự án không kịp thời cập nhật, điều chỉnh dự án, thiết kế dự toán và hoàn thiện các nội dung phát sinh trình cấp có thẩm quyền theo quy định dẫn đến khi dự án hoàn thành vẫn phải thực hiện thủ tục điều chỉnh dự toán, làm chậm việc hồ sơ quyết toán.

Công tác bàn giao hồ sơ khi cán bộ phụ trách dự án nghỉ việc, chuyển vị trí công tác chưa được quan tâm chỉ đạo dẫn đến tình trạng thất lạc hồ sơ dự án. Một số nhà thầu không hợp tác trong việc lập hồ sơ quyết toán do bị giảm trừ giá trị theo các kết luận của các cơ quan thanh tra, kiểm toán. Công tác nghiệm thu phòng cháy chữa cháy, quyết toán kinh phí giải phóng mặt bằng còn chậm, gặp nhiều khó khăn.

Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra Sở Tài chính Hà Nội đã đưa ra nhiều kiến nghị để khắc phục tình trạng này.

Đối với UBND huyện Gia Lâm, đoàn thanh tra kiến nghị chỉ đạo tổ chức rút kinh nghiệm đối với tổ chức, cá nhân để xảy ra tồn tại về nội dung chậm nộp hồ sơ quyết toán, chậm thẩm tra và phê duyệt quyết toán, chậm công khai tình hình quyết toán, đóng mã dự án, thu hồi công nợ, tổng hợp danh sách nhà thầu vi phạm thời gian lập báo cáo quyết toán.

Đoàn cũng yêu cầu UBND huyện chỉ đạo các đơn vị có liên quan nghiêm túc triển khai việc lập, trình phê duyệt quyết toán vốn đầu tư công dự án hoàn thành đảm bảo thời gian theo đúng quy định tại Điều 47 Nghị định số 99/2021/NĐ-CP, khắn trương giải quyết các tồn tại, vướng mắc của 09 dự án cấp Thành phố đã hoàn thành.

Đối với Phòng Tài chính - Kế hoạch, đoàn thanh tra yêu cầu thực hiện việc thẩm tra, trình UBND huyện phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành đảm bảo đúng thời gian theo quy định, thực hiện đúng các quy định của pháp luật về chế độ quản lý, thanh, quyết toán, tạm ứng, thu hồi tạm ứng, công nợ.

Đặc biệt, đối với Ban QLDA ĐTXD huyện, đoàn thanh tra đề nghị thực hiện nghiêm chế độ quản lý cán bộ, công chức theo các quy định của Luật Quản lý cán bộ công chức và các quy định khác có liên quan, tránh để tình trạng cán bộ nghỉ việc, chuyển việc, nghỉ hưu nhưng không bàn giao lại hồ sơ của dự án, làm ảnh hưởng đến tiến độ quyết toán vốn đầu tư dự án hoàn thành.

Ban QLDA ĐTXD huyện cũng được yêu cầu khẩn trương đôn đốc, thu hồi số tiền 360 triệu đồng của 05 dự án đã có quyết định phê duyệt quyết toán năm 2023 nhưng đến nay vẫn chưa hoàn thành việc thu hồi khoản nợ phải thu.

Kết luận thanh tra cho thấy, mặc dù lãnh đạo UBND huyện Gia Lâm đã quan tâm, chỉ đạo trong việc tổ chức thực hiện công tác quyết toán dự án hoàn thành, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại cần được khắc phục.

Công tác quyết toán vốn đầu tư công là một trong những khâu quan trọng trong quản lý dự án đầu tư công. Việc chậm trễ trong công tác này không chỉ ảnh hưởng đến tính minh bạch, hiệu quả trong quản lý tài chính công mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt pháp lý, đồng thời làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.

Thông qua kết luận thanh tra này, các cơ quan chức năng cần nghiêm túc rút kinh nghiệm và có biện pháp khắc phục kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư công, đảm bảo sử dụng nguồn lực tài chính nhà nước một cách hiệu quả, tiết kiệm và minh bạch.