Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Vinaconex (VCT) vừa công bố báo cáo tài chính hợp nhất năm 2024 với nhiều dấu hiệu báo động về tình hình tài chính và khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp. Đáng chú ý nhất là việc Công ty kiểm toán AASC đã từ chối đưa ra ý kiến kiểm toán và nghi ngờ khả năng hoạt động của công ty.

Vốn chủ sở hữu âm - cảnh báo khả năng phá sản

Điểm báo động nghiêm trọng nhất trong báo cáo tài chính VCT là vốn chủ sở hữu âm 1,13 tỷ đồng tại ngày 31/12/2024, trong khi đầu năm con số này đã âm 1,48 tỷ đồng. Dù đã cải thiện nhẹ nhưng vốn chủ sở hữu âm là dấu hiệu rõ ràng cho thấy tổng nợ phải trả đã vượt quá tổng tài sản, đặt doanh nghiệp vào tình thế tài chính cực kỳ nguy hiểm.

Nợ phải trả của VCT lên tới 40,67 tỷ đồng, trong khi tổng tài sản chỉ đạt 39,53 tỷ đồng. Đặc biệt, lỗ lũy kế tại thời điểm cuối năm 2024 lên tới 17,36 tỷ đồng, vượt xa vốn góp của chủ sở hữu là 11 tỷ đồng - cho thấy công ty đã "đốt" hoàn toàn vốn của cổ đông và đang ở trạng thái "mất vốn" nghiêm trọng.

Báo cáo tài chính chỉ ra tình trạng mất cân đối thanh khoản đáng báo động khi nợ ngắn hạn (40,67 tỷ đồng) vượt xa tài sản ngắn hạn (27,22 tỷ đồng), tạo ra khoảng cách 13,44 tỷ đồng. Điều này đồng nghĩa với việc công ty không có đủ tài sản để thanh toán các khoản nợ đến hạn, tiềm ẩn nguy cơ vỡ nợ cao.

Đáng lo ngại hơn, tiền và các khoản tương đương tiền của công ty chỉ còn 743,8 triệu đồng, giảm 42% so với đầu năm. Con số này quá nhỏ bé so với tổng nợ phải trả, phản ánh tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về thanh khoản.

Một trong những lý do khiến kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến là việc công ty vẫn tồn tại 27 tỷ đồng nợ phải thu chưa được đối chiếu, xác nhận tại thời điểm 31/12/2024. Con số này chiếm tới 68,3% tổng tài sản, đặt ra câu hỏi lớn về khả năng thu hồi thực tế của các khoản công nợ này.

Ngoài ra, VCT còn trích lập dự phòng nợ phải thu khó đòi lên tới 18,99 tỷ đồng, cho thấy phần lớn các khoản phải thu đã tồn tại từ lâu và có nguy cơ cao không thu hồi được. Tỷ lệ dự phòng/tổng nợ phải thu lên tới 67,5%, một con số đáng báo động về chất lượng danh mục công nợ.

Kiểm toán nghi ngờ khả năng hoạt động của Công ty CP tư vấn xây dựng Vinaconex. Ảnh minh hoạ: ITN

Báo cáo kiểm toán cũng chỉ ra 2,46 tỷ đồng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang từ nhiều hợp đồng đã thực hiện từ nhiều năm nhưng chưa được quyết toán. Điều này phản ánh yếu kém trong quản lý dự án và tiềm ẩn rủi ro không thu hồi được chi phí đã bỏ ra nếu khách hàng từ chối nghiệm thu, thanh toán.

Tổng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang giảm từ 7,62 tỷ đồng xuống 4,50 tỷ đồng, cho thấy công ty đã có nỗ lực hoàn thiện, quyết toán các công trình. Tuy nhiên, phần dở dang còn lại vẫn tiềm ẩn rủi ro lớn, đặc biệt là các dự án kéo dài nhiều năm.

Mặc dù doanh thu tăng 29,5% lên 12,34 tỷ đồng, VCT vẫn ghi nhận lỗ từ hoạt động kinh doanh cốt lõi 607,96 triệu đồng, đảo chiều so với mức lãi 451,68 triệu đồng năm 2023. Điều này cho thấy hoạt động chính của công ty không sinh lời, dù có tăng trưởng về doanh số.

Tỷ suất lợi nhuận gộp sụt giảm mạnh từ 32,2% xuống chỉ còn 14,0%, phản ánh áp lực cạnh tranh gay gắt hoặc việc phải chấp nhận các hợp đồng có biên lợi nhuận thấp để duy trì doanh số. Chi phí quản lý doanh nghiệp tăng nhẹ lên 3,15 tỷ đồng, tiếp tục tạo áp lực lên kết quả kinh doanh.

Công ty chỉ đạt lợi nhuận ròng 351,29 triệu đồng nhờ vào khoản thu nhập khác 1,01 tỷ đồng từ việc xử lý giảm công nợ không xác định được đối tượng - một nguồn thu không bền vững và không thể lặp lại.

Kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến và dấu hỏi về khả năng hoạt động của VCT

Trong lý do từ chối đưa ra ý kiến, kiểm toán viên nêu rõ báo cáo tài chính của công ty con (Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Vina-VCC) chưa được kiểm toán. Đáng chú ý, công ty con này cũng trong tình trạng tài chính báo động với tổng tài sản 10,82 tỷ đồng, nợ phải trả 11,31 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu âm 0,49 tỷ đồng.

Việc công ty mẹ không đảm bảo báo cáo tài chính công ty con được kiểm toán đặt ra câu hỏi về năng lực quản trị và tuân thủ quy định của Ban lãnh đạo VCT.

Doanh thu từ các bên liên quan chiếm tới 78,7% tổng doanh thu của VCT (9,70 tỷ đồng trên tổng 12,34 tỷ đồng). Sự phụ thuộc này đặt ra rủi ro lớn nếu các bên liên quan gặp khó khăn hoặc điều chỉnh chính sách đối với VCT.

Đáng chú ý, các khoản phải thu từ các bên liên quan như Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Bất động sản Cotana Capital (3,64 tỷ đồng), Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Du lịch Vinaconex (913,7 triệu đồng) chiếm tỷ trọng lớn trong danh mục công nợ phải thu của công ty.

Đặc biệt nghiêm trọng, công ty kiểm toán AASC đã từ chối đưa ra ý kiến về báo cáo tài chính của VCT. Đây là mức độ đáng lo ngại nhất trong các loại ý kiến kiểm toán, phản ánh tình trạng báo cáo tài chính có quá nhiều vấn đề đến mức kiểm toán viên không thể đánh giá tính trung thực, hợp lý.

Kiểm toán viên nhấn mạnh: "Những sự kiện này cùng với các vấn đề khác cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của Công ty."

Với tỷ lệ nợ/tài sản vượt quá 100%, vốn chủ sở hữu âm, nợ ngắn hạn vượt xa tài sản ngắn hạn, VCT đang đối mặt với nguy cơ cao về khả năng thanh toán. Đặc biệt, các chỉ số thanh khoản nhanh và thanh khoản tức thời đều ở mức báo động.

Hệ số thanh toán hiện hành chỉ đạt 0,67 lần, hệ số thanh toán nhanh (không tính hàng tồn kho) chỉ đạt 0,56 lần, và hệ số thanh toán tức thời (chỉ tính tiền) chỉ đạt 0,02 lần - tất cả đều thấp hơn nhiều so với ngưỡng an toàn 1,0 lần.

Tổng hợp các dấu hiệu trên cho thấy VCT đang trong tình trạng tài chính cực kỳ nguy hiểm, với nhiều yếu tố nghi ngờ nghiêm trọng về khả năng hoạt động liên tục. Việc kiểm toán từ chối đưa ra ý kiến, vốn chủ sở hữu âm, cùng với mất cân đối thanh khoản trầm trọng đặt ra thách thức sinh tồn cho doanh nghiệp.

Mặc dù Ban Tổng Giám đốc VCT khẳng định công ty sẽ tiếp tục hoạt động ít nhất 12 tháng tới, nhưng không đưa ra giải pháp cụ thể nào để khắc phục những vấn đề nghiêm trọng trong báo cáo tài chính. Trong bối cảnh này, khả năng VCT phải tái cấu trúc toàn diện, thậm chí đối mặt với các thủ tục phá sản nếu không cải thiện được tình hình tài chính là hoàn toàn có thể xảy ra.