Sử dụng mấy chục năm nhưng không có hồ sơ sử dụng đất

Khu đất 1.090 m² tại số 244 Kha Vạn Cân, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức được Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ (Công ty toàn bộ) quản lý, sử dụng từ năm 1977. Tuy nhiên, Công ty toàn bộ và UBND Thành phố (TP) Hồ Chí Minh, các sở, ngành chức năng không lập hồ sơ, quyết định cho thuê đất, do đó không có hồ sơ sử dụng đất theo quy định pháp luật về đất đai.

Đáng nói, dù không có hồ sơ pháp lý song Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh vẫn ban hành văn bản chấp thuận cho Công ty chuyển mục đích sử dụng đất 1.090 m² là vi phạm quy định pháp luật về đất đai. Dẫn đến việc UBND TP Hồ Chí Minh phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất vi phạm khoản 4 Điều 4 Nghị định số 198/2004/NĐ-CP.

Tiếp đó, UBND TP Hồ Chí Minh cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho Công ty toàn bộ với diện tích 1.090 m² đất ở tại đô thị. Song diện tích cấp tăng 37,3 m² nhưng chưa được xác định tiền sử dụng đất (tạm tính theo đơn giá đất tại Chứng thư thẩm định giá là 485 triệu đồng).

244 Kha Vạn Cân (màu đỏ), phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức. (Ảnh chụp màn hình bản đồ vệ tinh - PV)

Mặc dù, Dự án chưa được phê duyệt đầu tư, chưa được chấp thuận đầu tư và hạn chế về năng lực tài chính nhưng sau khi được chấp thuận chủ trương đầu tư, ngày 13/01/2017, UBND TP Hồ Chí Minh đã chấp thuận đề nghị chuyển nhượng Dự án của Công ty toàn bộ cho Công ty TNHH Tuyết Nga.

Đến thời điểm thanh tra (năm 2021), Dự án vẫn chưa triển khai thực hiện, lãng phí nguồn lực đất đai, nhưng UBND TP Hồ Chí Minh không kiểm tra, xem xét, xử lý thu hồi đất theo quy định.

Chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất không đúng thẩm quyền

Tương tự như khu đất 1.090 m² tại số 244 Kha Vạn Cân, trong giai đoạn từ năm 1977 đến khi Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, Công ty toàn bộ quản lý, sử dụng khu đất 6.849,9 m² tại số 5 đường 22 Khu phố 4, phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức theo hình thức cho thuê đất để sản xuất kinh doanh nhưng các sở, ngành chức năng có liên quan và Công ty toàn bộ đã không lập hồ sơ trình UBND TP Hồ Chí Minh quyết định cho thuê đất, ký hợp đồng thuê đất.

Đến năm 2008, Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh ban hành văn bản chấp thuận cho Công ty toàn bộ chuyển mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất sang đất ở để xây dựng Dự án Khu nhà ở thấp tầng liền kề có sân vườn khi không đủ điều kiện, không đúng đối tượng sử dụng, không căn cứ vào nhu cầu sử dụng đất trong dự án đầu tư được phê duyệt, không có thẩm định nhu cầu sử dụng đất của Sở Tài nguyên và Môi trường, không đúng thẩm quyền.

2 khu đất tại phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh đều do Công ty Vật tư và Thiết bị toàn bộ (MATEXIM) quản lý và sử dụng từ năm 1977. (Ảnh chụp màn hình website của công ty - PV)

Bên cạnh đó, Sở Quy hoạch và Kiến trúc, Sở Tài chính tham mưu Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho phép Công ty toàn bộ chuyển mục đích sử dụng đất từ đất công nghiệp sang đất ở là chưa đủ căn cứ. Vì Kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2006-2010) quận Thủ Đức chưa được UBND TP Hồ Chí Minh phê duyệt.

Năm 1999, Kiến trúc sư Trưởng TP Hồ Chí Minh đã ban hành Quyết định phê duyệt khu đất 6.849,9 m² là đất công nghiệp. Tuy nhiên, năm 2012 Sở Quy hoạch - Kiến trúc có ý kiến khu đất này thuộc quy hoạch khu dân cư và UBND quận Thủ Đức ban hành Quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/500 Khu nhà ở thấp tầng là không đúng quy hoạch đã được phê duyệt năm 1999.

Ngoài ra, tại khu đất 6.849,9 m² còn có những vi phạm về chuyển nhượng dự án, như: Thẩm định giá đất theo phương pháp so sánh; không có bằng chứng chứng minh giá của 3 khu đất đã giao dịch thành công trên thị trường; kết quả thẩm định giá không đủ tin cậy nhưng vẫn được Công ty toàn bộ sử dụng làm căn cứ xác định giá trị chuyển nhượng.

Đặc biệt, giá trị chuyển nhượng dự án chưa tính diện tích 2.256,4 m² đất ở tại đô thị với số tiền khoảng 28 tỷ đồng (vốn nhà nước do Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam - CTCP nắm giữ 51% vốn điều lệ tại Công ty cổ phần Vật tư và Thiết bị toàn bộ).

Đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu để xem xét, điều tra

Thanh tra Chính phủ kết luận, việc Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hồ Chí Minh ký văn bản chấp thuận cho Công ty toàn bộ chuyển mục đích sử dụng 2 khu đất tại phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức (khu đất 1.090 m² và 6.849,9 m²) là vi phạm quy định tại điểm b khoản 1 Điều 125 Luật Đất đai 2003, khoản 1 Điều 134 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP và không đúng thẩm quyền theo quy định tại khoản 1 Điều 37 Luật Đất đai 2003, dẫn đến vi phạm trong việc phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất.

Chính vì vậy, Tổng Thanh tra Chính phủ đề nghị Bộ Công an tiếp nhận thông tin, tài liệu để xem xét, điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật đối với hành vi vi phạm pháp luật nêu trên.

Đồng thời, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND TP Hồ Chí Minh các thời kỳ có liên quan đến những tồn tại, khuyết điểm, vi phạm.

Mặt khác, chỉ đạo UBND TP Hồ Chí Minh chủ trì, chỉ đạo xử lý những khuyết điểm, vi phạm về điều kiện được chuyển mục đích sử dụng đất, thẩm quyền cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cơ sở pháp lý để xác định giá trị quyền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, việc điều chỉnh quy hoạch xây dựng chi tiết 1/500 đối với 02 dự án nêu trên.