Đó là một trong những kiến nghị quan trọng của Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường tại Thông báo Kết luận Thanh tra số 27/TB-TTr ngày 12/7/2024 về việc chấp hành pháp luật về khoáng sản trong việc cấp phép hoạt động khoáng sản không thông qua đấu giá, việc tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản và công tác cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Tây Ninh.

Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường xác định: UBND tỉnh Tây Ninh phê duyệt khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản, cấp giấy phép khai thác khoáng sản và phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản cơ bản theo quy định; khoanh định 03 khu vực (mỏ đá xây dựng Lộc Trung, thuộc ấp Lộc Trung, xã Lộc Ninh, huyện Dương Minh Châu; mỏ cát xây dựng tại đoạn 1, sông Sài Gòn cũ thuộc lòng hồ Dầu Tiếng, xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu; mỏ cát xây dựng tại đoạn 1, sông Sài Gòn cũ thuộc lòng hồ Dầu Tiếng, xã Suối Đá, huyện Dương Minh Châu) là khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản đúng theo quy định.

Đồng thời, Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp nhận, thẩm định và trình hồ sơ cấp giấy phép khai thác khoáng sản đúng theo quy định; tiếp nhận, thẩm định và trình phê duyệt đề án đóng cửa mỏ khoáng sản, đóng cửa mỏ khoáng sản cơ bản đúng theo quy định.

Khoanh định mà không nêu tiêu chí khoanh định

Tuy nhiên, qua thanh tra, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường kết luận: UBND tỉnh Tây Ninh phê duyệt khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản mà không nêu tiêu chí khoanh định là không đúng theo quy định tại Điều 12 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP ngày 09/3/2012 của Chính phủ quy định chi tiết thì hành một số điều của Luật Khoáng sản (viết tắt là Nghị định số 15/2012/NĐ-CP).

Bên cạnh đó, việc kiểm tra tọa độ, diện tích khu vực đề nghị khai thác khoáng sản và kiểm tra thực địa chậm thời hạn theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 37 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP và điểm a khoản 2 Điều 60 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản (viết tắt là Nghị định số 158/2016/NĐ-CP) (Giấy phép số 687/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND).

Việc cấp giấy phép khai thác khoáng sản cũng chậm thời hạn theo quy định tại điểm b khoản 3 Điều 37 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP, điểm b khoản 3 Điều 65 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP (Giấy phép số 2288/GP-UBND, Giấy phép số 903/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND).

Ngoài ra, Giấy phép số 2288/GP-UBND không bổ sung mức sâu khai thác thấp nhất. Giấy phép số 687/GP-UBND không chỉ rõ cấp cho dự án công trình theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP là không đúng theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 55 Luật Khoáng sản.

Phê duyệt tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản nhiều nội dung không đúng quy định

Thông báo Kết luận Thanh tra số 27/TB-TTr cũng cho thấy: UBND tỉnh Tây Ninh phê duyệt trữ lượng tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản không đúng theo quy định tại Điều 6 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP ngày 28/11/2013 của Chính phủ quy định về phương pháp tỉnh, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản (viết tắt là Nghị định số 203/2013/NĐ-CP) (Quyết định số 901/QĐ-UBND).

Phê duyệt giá tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản không đúng theo quy định tại Điều 5, Điều 7 Nghị định số 203/2013/NĐ-CP (Quyết định số 901/QĐ-UBND, Giấy phép số 687/GP-UBND, Giấy phép số 903/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND).

Phê duyệt hệ số liên quan đến điều kiện kinh tế - xã hội đối với huyện Dương Minh Châu không đúng theo quy định tại Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư (Giấy phép số 687/GP-UBND).

Phê duyệt thời điểm nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản lần đầu chưa phù hợp với thời điểm cấp giấy phép khai thác khoáng sản (Giấy phép số 798/GP-UBND).

Xác định việc nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản hàng năm không đúng theo quy định tại Nghị định số 203/2013/NĐ-CP và Nghị định số 67/2019/NĐ-CP ngày 31/7/2019 của Chính phủ quy định về phương pháp tính, mức thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản (Giấy phép số 687/GP- UBND, Giấy phép số 903/GP-UBND, Giấy phép số 798/GP-UBND).

Chậm thực hiện các quy định về cải tạo, phục hồi môi trường sau khi đóng cửa mỏ

Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường còn xác nhận: UBND tỉnh Tây Ninh hoàn thành Biên bản họp Hội đồng thẩm định, phê duyệt Đề án đóng cửa mỏ, xin ý kiến cơ quan nhà nước có thẩm quyền về kết quả thực hiện đề án đóng cửa mỏ và quyết định đóng cửa mỏ chậm thời hạn theo quy định tại Điều 7, Điều 8, Điều 9 Thông tư số 45/2016/TT-BTNMT ngày 26/12/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Sau khi thanh tra vào cuộc, Tây Ninh đã có những biện pháp khắc phục khi điều chỉnh quyết định phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản (Ảnh minh họa: Sở TT-TT Tây Ninh).

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản

Mặc dù UBND tỉnh Tây Ninh đã ban hành nhiều văn bản đôn đốc thực hiện các biện pháp đã khắc phục những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm nói trên, tuy nhiên, những bất cập, tác hại không thể giải quyết một sớm một chiều và cần thiết có những giải pháp mang tính căn cơ hơn nữa.

Chính vì thế, Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường đã kiến nghị UBND tỉnh Tây Ninh:

Cần chấn chỉnh công tác khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng của mỏ, cải tạo phục hồi môi trường.

Chỉ đạo rà soát Quyết định số 2628/QĐ-UBND ngày 13/12/2013, Quyết định số 592/QĐ-UBND ngày 15/3/2021 về khoanh định khu vực không đầu giá quyền khai thác khoáng sản và phê duyệt theo đúng quy định tại Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP.

Rà soát và điều chỉnh hoặc thu hồi các giấy phép cấp không đúng theo quyết định phê duyệt khoanh định khu vực không đầu giá quyền khai thác khoảng sản; các giấy phép cấp không đúng theo tiêu chí khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Bổ sung mức sâu khai thác thấp nhất đối với Giấy phép số 2288/GP-UBND; chỉ đạo kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản trong việc khai thác về độ sâu đối với Công ty Cổ phần Khoáng sản Fico Tây Ninh và xử lý theo quy định của pháp luật (nếu có).

Rà soát và điều chỉnh phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đối với tất cả các giấy phép khai thác khoáng sản đã tính không đúng quy định, trừ các giấy phép đã được phê duyệt điều chỉnh tại Kết luận Thanh tra.

Rà soát, kiểm tra việc khai thác, cung cấp khoáng sản đối với các giấy phép khai thác khoáng sản đã được UBND tỉnh cấp phép không thông qua đấu giá quyền khai thác khoáng sản theo tiêu chí khoanh định tại khoản 5 Điều 12 Nghị định số 15/2012/NĐ-CP và điểm đ khoản 1 Điều 22 Nghị định số 158/2016/NĐ-CP mà không ghi cụ thể công trình, dự án để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.

Chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường vì đã đề xảy ra các tồn tại đã nêu.

Chỉ đạo tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh. Trường hợp phát hiện sai phạm đến mức phải xử lý hình sự thì chuyển hồ sơ cho Cơ quan cảnh sát điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật.

Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh tham mưu, trình UBND tỉnh khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường đúng theo quy định.

Đồng thời kiểm điểm trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc khoanh định khu vực không đấu giá quyền khai thác khoáng sản; tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản, cấp phép hoạt động khai thác khoáng sản, đóng cửa mở, cải tạo phục hồi môi trường vì đã để xảy ra các tồn tại đã nêu tại Kết luận Thanh tra.