Mùa Xuân vẫn ở lại với núi rừng Tây Bắc

Hành trình Tây Bắc 

Những vòng bánh xe chậm rãi đã hoà vào Quốc lộ 6A bắt đầu hành trình lên Tây Bắc. Đường sá quang quẻ, thảng hoặc có vài chiếc ô tô con và xe máy nghênh ngang ngược chiều. Mùng 6 Tết, có lẽ là quá sớm khi để bắt đầu nhịp sống hối hả, xô bồ thường nhật. Những thước đất cuối cùng của Thủ đô đã dần lùi lại. Chiếc xe oằn mình những khúc cua đầu tiên khi thực sự chia sẻ nỗi niềm Tây Bắc. Dốc Kẽm! Tôi đã từng được nghe những câu chuyện rùng rợn bởi sự hiểm trở và phức tạp về an ninh trật tự vào những ngày đầu đất nước đổi mới. Đến khi mắt tôi đã chạm tới biển báo "Dốc Kẽm” thì tất cả giác quan đồng loạt bật dậy... để chiêm, để ngắm, để cảm, để trải về cái nơi đã thành huyền thoại trong lòng. Nó tựa như gọng kìm, bóp chặt lấy con đường và những gì đang diễn ra trên nó bằng vách núi dựng đứng, sừng sững, hun hút, mốc thếch lạnh lùng hòng làm tê liệt ý chí của những anh tài xế còn non tay nghề. Mưa bắt đầu dày hơn kéo đặc sương mù khiến cái cần gạt nước tới tấp làm nhiệm vụ. Tầm nhìn 5m, và cũng chỉ chừng ấy khoảng cách để nhận biết được thứ ánh sáng đang trổ ra từ chiếc đèn pha của xe lầm lì ngược chiều, nó đang cố gắng kéo giãn khối nhờ nhờ trắng đục của hơi sương miền sơn cước để định hình mà bám riết lấy con đường tìm kiếm sự thăng bằng. Tôi vươn mình ra khỏi ghế, lựa một khoảng trống trọn vẹn cho đường ngắm để chớp lại khoảnh khắc đặc trưng ấy. Con đường tiếp tục đón được ý núi, cứ mải mốt trườn theo sườn non mà vặn vẹo, mà uốn lượn... chẳng dám mếch lòng những khối thạch sơn kỳ vĩ Tây Bắc. 

Rồi từ trong hun hút sương mù, đặc quánh sương mù, tràn lấp sương mù... thứ ánh nắng ẩm ương cuối ngày đang sà xuống Mai Châu, khiến cái thung lũng  nhỏ như bàn tay cứ chấp chới hiện ra những nếp nhà sàn đã thâm u màu gỗ, đã bạc phếch mái rạ, và cộm trong gam màu cũ kỹ ấy là mái tôn thắm đỏ... tấp tới khí xuân. Xe đổ đèo. Thênh thênh, ràn rạt từng cơn gió thổi qua ô cửa kính mà mặc sức với lớp lớp núi non hùng vĩ. Hoa lau đã qua mùa chín rộ, từng chùm bông thơ dại, hoang sơ dan díu với gió mà làm cuộc tình sinh sôi mùa mới bên vạt đồi khác để từng khóm điêu tàn như tích tụ lại, cất giấu đi những u uất trong thung khi mùa xuân đang tràn về.  

Sơn La 231 km. Biển báo để định hình lại cuộc hành trình gần 200km từ Hà Nội lên Mộc Châu. Thế là chính thức chia tay với thành phố Hoà Bình khi chiếc xe 24 chỗ thẳng cung đường Tây Bắc mà tiến, đoạn tuyệt với nơi mà các tua bin đang truyền đi hàng nghìn kw điện. Ửng trong không gian cô liêu buổi chiều xuân sơn cước, những trái cam Cao Phong thắp lửa hai bên đường quốc lộ tràn căng màu vàng, màu đỏ với tẩm biển xinh xinh treo giá 25.000đ/kg. Rồi đi thêm chừng 40km nữa, những thảm lộc non xanh biếc trải mịn trên sườn đồi bắt đầu ùa ra, đua nhau lướt qua cửa kính, vỡ oà trong lòng người. "Thế là không kịp mùa hoa mận Mộc Châu nở rộ!”, thoảng trong tôi là cảm giác tiếc nuối, một sự nuối tiếc ích kỷ, nhỏ nhen khi chỉ muốn một mùa hoa mận, hoa mơ vĩnh cửu trong lòng mà chẳng mảy may tới quy luật của tạo hoá.  

Những nếp nhà bấy lâu cũ kỹ, mòn mỏi trên các vạt đồi bỗng dưng tràn lên sức sống của xuân, người ta không còn chú ý đến mái nhà lợp prôximăng nhấp nhô, mòn mỏi ngày này qua ngày khác, năm trước nối năm sau, kiếp này đến kiếp khác... mà rừng núi Tây Bắc như đang tấu lên bản nhạc xanh rừng, xanh núi bất tận của mùa xuân. Mặt trời dần giấu mình sau dãy Pha Luông, tôi bị giật mình bởi sự ân cần của anh phụ xe: "Em xuống thị trấn Nông trường hay thị trấn Mộc Châu...”, khi miên man trước tầm mắt tôi, giăng giăng trong lòng tôi những bồi hồi, lạ lẫm của một ngày trôi bâng khuâng trên mảnh đất tha thiết này.  

Xuân trong bản 

Đêm nông trường Mộc Châu lễnh loãng trôi. Tôi hít thật căng lồng ngực không khí trong lành hiếm hoi được tận hưởng. Và trong vòm mũi, cuống họng cứ văng vẳng dư vị ngòn ngọt, hăng hăng của cỏ sữa, như đang len lỏi chà vào từng tế bào, như là mát xa, như muốn làm tan biến những mệt mỏi khi mài mình theo quãng đường dài gần 200 km.  

Không giống như Tây Nguyên bạt ngàn nắng gió trong không gian bao la chẳng bao giờ chạm tới chân trời. Mộc Châu cũng sắc đỏ vàng, nâu biếc bản thể của thổ nhưỡng cao nguyên, nhưng cái xứ sở ở độ cao chừng 1050m với diện tích hơn 2 nghìn cây số vuông, được ôm ấp bởi núi non trùng điệp như một vòng xoè vĩnh cửu mênh mông, ông trời đã nhón một lượng đất phì nhiêu để đặt lên giữa miền núi đá kỳ vĩ này tạo nên sự trùng lớp diện tích địa chất. Và như dồn tụ tất cả phì nhiêu của rừng núi cứ tràn xuống, chảy xuống, đổ xuống, ngưng đọng lại chất màu mỡ của cao nguyên Mộc Châu để đơm vào cây mận màu hoa trắng mởn mơ, tinh khiết, trong veo; rì rầm nuôi dưỡng bạt ngàn cánh đồng cải trắng, cải vàng và tinh khiết ngụm sữa bò... Những sắc màu ấy cứ từng thửa, từng vuông đất nối nhau tít tắp, điểm xuyết là dáng vẻ lừng lững, thủng thẳng của những chú bò sữa nhẩn nha gặm cỏ... đã làm nên chiếc áo mùa xuân mặc vừa vặn cho xứ sở cao nguyên. 

Bản Pa Phách (Đông Sang) đã nhấp nhô mấy nếp nhà sàn người Mông bên con đường đất đỏ. Vắng lặng. Chỉ có mấy đứa trẻ đang lặng lẽ bên đống củi trước nhà. Em Tòng (12 tuổi, bản Pa Phách, xã Đông Sang) sau ánh mắt dò xét hồi lâu những vị khách từ xa tới, mới thủng thẳng mở lời "Bố mẹ đi vắng hết rồi. Bố đi kiếm củi trên núi, mẹ thì lấy nước chân đồi”. Nếp nhà hiu hắt, lặng lẽ theo tâm trạng và lọt thỏm giữa núi rừng. Tôi hỏi em, nhà có gói bánh chưng ăn Tết không thì chỉ nhận được cái lắc đầu. Chợt có tiếng í éo đằng xa, đưa mắt dõi theo âm thanh ấy, mấy phụ nữ đang lặc lè đòn gánh trên vai, lắc lư thùng nước theo nhịp bước chân leo dốc. Một chị trong nhóm giọng lơ lớ tiếng Kinh "thiếu nước lắm, phải xuống tận dưới kia mới gánh được hai thùng này đấy”, tôi thì hiểu quãng đường "dưới kia” của các chị cũng phải ngót cây số... 

Mùa xuân đang tràn trên Mộc Châu mơn mở của cỏ cây hoa lá, của bạt ngàn rừng mận, rừng mơ phơi phới trắng chen lẫn rộn ràng của lộc non và cũng tấp tới trong lòng du khách về khoái cảm kỳ diệu của mảnh đất đầy mê hoặc và dẫn dụ này. Nhưng mùa khát, mùa thiếu thốn, mùa của cái nghèo, của sự vất vả... vẫn cứ lắc lư trên vai đồng bào nơi đây như hai thùng nước kia... mà sao tiếng cười của họ vẫn thật tràn đầy, sóng sánh!!!

Theo Mộc Lan

Đại đoàn kết