Vi phạm trong thanh quyết toán các nguồn không giao tự chủ tài chính

Theo Kết luận thanh tra, năm 2022, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh (Ban quản lý) sử dụng nguồn kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia - phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 và thanh quyết toán nội dung hỗ trợ cho diện tích khoán bảo vệ rừng với số tiền 693.000.000 đồng, tại chứng từ lập ngày 14/01/2023.

Tuy nhiên, ngày 04/8/2023 Quỹ bảo vệ và phát triển rừng mới thông báo, xác định số tiền dịch vụ môi trường rừng (DVMTR) năm 2022 phải chi trả cho Ban quản lý là không đảm bảo theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 69 Nghị định số 156/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

Khi xây dựng phương án tự chủ tài chính, Ban quản lý chưa báo cáo trung thực số liệu các nguồn thu thực tế. Đồng thời, chưa kịp thời phối hợp với cơ quan chức năng cấp trên là Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh để giải quyết dứt điểm những tồn tại, vướng mắc trong quá trình điều hành sử dụng các nguồn lực tài chính tại đơn vị, như: Xây dựng phương án tự chủ tài chính căn cứ, vận dụng những chế độ, chính sách theo các văn bản đã hết hiệu lực thi hành.

Đáng nói, Ban quản lý sử dụng tiền chương trình mục tiêu quốc gia thanh quyết toán 693.000.000 đồng cho nội dung hỗ trợ thu nhập quản lý bảo vệ rừng mức thu dưới 400.000 đồng/1Ha là chưa đúng quy định pháp luật, thanh toán không đúng đối tượng và không đúng nguồn kinh phí. Khi phát hiện chưa phù hợp do xác định nguồn tiền thu DVMTR theo số thực tế cao hơn nhưng đã không phối hợp các cơ quan chức năng xử lý dứt điểm để kéo dài nhiều năm.

Mặt khác, Ban quản lý triển khai thực hiện hỗ trợ cây giống cho trồng cây phân tán khi chưa có chủ trương thống nhất phê duyệt của cơ quan có thẩm quyền UBND tỉnh. Chưa hoàn chỉnh các quy trình về việc chuyển từ trồng rừng tập trung sang trồng cây phân tán theo theo đề nghị và văn bản hướng dẫn của cơ quan cấp trên. Công tác xác định bố trí kinh phí để trồng cây phân tán và chăm sóc những năm tiếp theo chưa thật sự chủ động nguồn vốn.

Chưa lập đề án vị trí việc làm của đơn vị trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định tại khoản 6 Điều 14 Nghị định số 106/2020/NĐ-CP của Chính phủ và điểm b khoản 2 Điều 7 Nghị định số 141/2016/NĐ-CP của Chính phủ về giao quyền tự chủ tài chính đơn vị sự nghiệp công lập.

Việc giám sát, kiểm tra thẩm định phê duyệt các dự toán lập đề cương nhiệm vụ xây dựng phương án quản lý rừng bền vững; giám sát thi công các công trình, dự án xây dựng trạm quản lý bảo vệ rừng tại xã Mường Hoong chưa chặt chẽ dẫn đến còn nhiều sai sót (hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công và dự toán chưa chính xác; thi công chưa đảm bảo khối lượng theo hợp đồng; thanh toán cao hơn khối lượng thực tế thi công).

Tương tự, khi thi công thực tế có thay đổi thiết kế phê duyệt tại công trình trạm Đăk Blô nhưng không lập văn bản báo cáo cơ quan thẩm định thiết kế phê duyệt điều chỉnh kịp thời.

Ngoài ra, công tác kiểm soát chi đối với nguồn DVMTR của Ban quản lý chưa chặt chẽ dẫn đến một số trường hợp chi thanh toán chưa đúng chế độ quy định; chưa điều chỉnh thay đổi kịp thời các nội dung chi khi văn bản ban hành hướng dẫn đã hết hiệu lực thi hành.

Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh. (Ảnh: HN, baokontum.com.vn)

Làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân để xảy ra thiếu sót, tồn tại

Đối với Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh, Sở Tài chính tỉnh Kon Tum yêu cầu tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động tài chính tại đơn vị; xây dựng phương án tự chủ phải đúng trình tự, áp dụng đúng định mức, mức chi, nội dung chi phù hợp thực tiễn hoạt động đơn vị và chế độ chính sách theo quy định của pháp luật hiện hành.

Bên cạnh đó, tổ chức họp làm rõ trách nhiệm các đơn vị tư vấn, nhà thầu thi công, quản lý dự án có liên quan đến việc điều chỉnh thiết kế, kỹ thuật thi công với những nội dung cụ thể, gồm:

Thứ nhất, không tham mưu cho chủ đầu tư trình cấp có thẩm quyền xem xét, thẩm định, điều chỉnh thiết kế kỹ thuật thi công, dẫn đến nhà thầu thi công không đúng với thiết kế, biện pháp thi công được duyệt tại Công trình Trạm bảo vệ rừng xã Đăk Blô, hạng mục kè chắn đất ta luy dương;

Thứ hai, chủ đầu tư, các đơn vị tư vấn thiết kế - giám sát - quản lý dự án và nhà thầu thi công chịu trách nhiệm toàn diện trước sự cố xảy ra (nếu có) do mình xác nhận nghiệm thu theo khoản 3 Điều 123 Luật Xây dựng năm 2014.

Đặc biệt, tổ chức họp làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân của Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh; báo cáo giải trình các nội dung có liên quan đến các thiếu sót, tồn tại, hạn chế đã nêu trong Kết luận thanh tra. Tuỳ theo mức độ có hình thức xử lý phù hợp quy định pháp luật và báo cáo kết quả xử lý theo quy định.

Đối với Quỹ bảo vệ phát triển rừng tỉnh, Sở Tài chính tỉnh Kon Tum yêu cầu chấn chỉnh và thực hiện cấp phát tiền DVMTR cho đơn vị đúng thời gian quy định. Họp rút kinh nghiệm các cá nhân, tập thể để xảy ra việc chậm thanh toán tiền dịch vụ môi trường cho Ban quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên so với thời gian quy định.

Về xử lý kinh tế, Đoàn thanh tra đề nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước các khoản chi không đúng chế độ Nhà nước quy định tổng số tiền trên 1,1 tỷ đồng. Theo đó, yêu cầu Ban quản lý có trách nhiệm thu hồi của các tổ chức, cá nhân số tiền nêu trên, nộp vào ngân sách nhà nước, trong thời gian 30 ngày, kể từ ngày công bố kết luận thanh tra./.